Kıymetli okurlarım bu haftaki konumuz iş kazaları, hepimizden uzak olmasını dileyerek başlıyoruz.
İş kazası işçinin;
a) İşyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatına tabi olup olmadığına bakılmaksızın yine bu mevzuatta belirtilen sürelerde çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) İşverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
a) İşyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatına tabi olup olmadığına bakılmaksızın yine bu mevzuatta belirtilen sürelerde çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) İşverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
İş KazasınınUnsurları:
1. Kişinin sigortalı olması.
2. Kazaya uğraması.
3. Bedenen veya ruhen bir arızaya uğraması.
4. Uygun illiyet bağının bulunması.
- Görülen iş ile kaza arasında
- Kaza olayı ile uğranılan zarar arasında şeklinde sıralanabilir.
5510 sayılı Kanun’un 13ncü maddesi ile 6331 sayılı Kanun’un 14ncü maddesinde işverenin iş kazasını, kazadan sonraki üç iş günü içinde, meslek hastalıklarını ise öğrendikleri tarihten itibaren üç işgünü içinde SGK’na bildirmesi gerekmektedir. İş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde bu süreler kazanın öğrenildiği tarihten itibaren başlar.Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 6331 sayılı Kanun’un 26/1-e maddesi gereğince İPC uygulanacaktır. (İPC 2025 yılında az tehlikeli sınıfta yer alan ve 50’den fazla çalışanı olan işyerleri için 53.124 TL’dır.) Söz konusu ceza uygulamasında sigortalı sayısı yerine olay baz alınarak uygulandığından bir kazada birden fazla işçinin bildirilmemesi durumunda da tek ceza uygulanacaktır.Mali tatil uygulaması iş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerinde kabul görmez.
Kurumca belirlenen sürede işveren tarafından işkazasının bildirilmemesi halinde; bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici işgöremezlik ödeneği, işverenden SGK tarafından tahsil edilir.
İş kazası nedeniyle çalışamayan sigortalıya iş göremez olduğu zaman zarfında; geçici işgöremezlik ödeneği verilir. İşgöremezlik ödeneği sigortalının çalışırken elde ettiği kazancın yatarak tedavilerde yarısı, ayakta tedavilerde ile 2/3’ ü kadardır.
Çalışma gücünde azalma olduğu tespit edilen sigortalıya işgöremezliği oranında sürekli işgöremezlik geliri bağlanır.İş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine gelir bağlanır.Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilir.İş kazası sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilir.Tüm bu masraflar SGK tarafından karşılanır.
SGK’na bildirilen olayın iş kazası sayılıp sayılmayacağı hakkında bir karar varılabilmesi için İl Müdürlüklerinde komisyonlar oluşturulmuştur.Bu komisyonlar tarafından terddütsüz şekilde iş kazası kabul edilemeyen olaylar Kurum denetmenleri ve müfettişleri tarafından soruşturulur.Bu soruşturma sonunda yazılı olarak bildirilen hususların gerçeğe uymadığı ve olayın iş kazası olmadığı anlaşılırsa, Kurumca bu olay için yersiz olarak yapılmış ödemeler, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren hesaplanacak kanuni faizi ile birlikte, gerçeğe aykırı bildirimde bulunanalardan tahsil edilir.
Yapılan soruşturma neticesinde iş kazasının işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana geldiğinin anlaşılması halinde; Kurum tarafından sigortalıya veya hak sahiplerine yapılan ödemeler ile bağlanan gelirin peşin sermaye değeri işverene ödettirilir.İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır. Ağır kusuru yüzünden iş kazasına uğrayan sigortalının kusur derecesi esas alınarak işgöremezlik ödeneği Kurumca eksiltilir.
Kurum müfettişleri işverenin, sigortalının ve varsa üçüncü kişilerin kusur oranını belirleyerek Kurumca yapılacak kesintilere esas alınacak miktarı belirlemiş olurlar.
İş kazası başka bir işçinin yahut üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse ve yapılan soruşturmada bu durum tespit edilmişse; sigortalıya veya hak sahiplerine yapılan ödemeler ile bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin yarısı üçüncü kişilere rücu edilir.
İşverenin en önemli yükümlülüklerinden biri iş kazalarını önlemektir.Bu nedenle işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği sistemini doğru kurmaları, eğitim ve dinlenme konusunda titizlik göstermesi, işçilerin bilgilendirilmesi ve eğitimlerine önem vermeleri gerekmektedir. İşverenin gerçekleşen kazayı yasal süresi içinde Kuruma bildirmesi de bu konudaki kusurunun belirlenmesinde önem arz eden bir durumdur.
Sağlıklı günler dileğiyle...
YORUMLAR