Gerçek kişi mükellefler için yıllık gelir vergisi beyan dönemi yaklaştı. 2024 takvim yılında elde edilen “ticari kazanç, zirai kazanç ve serbest meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları, diğer kazanç ve iratlar ile ücret gelirleri”, 1 Mart 2025 – 2 Nisan 2025 tarihleri arasında yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek, beyanname üzerine tarh olunacak gelir vergisinin ise ilk taksiti 2 Nisan 2025 tarihine kadar, ikinci taksiti 31 Temmuz 2025 tarihine kadar ödenecektir.
Bugünkü köşe yazımızda; 2024 takvim yılında elde edilen ücret gelirlerinin hangi hallerde beyan edilmesi gerektiğini inceleyeceğiz.
Tevkifatsız Ücretlerde Beyan Sınırı 204.025,44 TL
Ücret geliri, genel itibariyle işverenler tarafından yapılan ödemeler sırasında gelir vergisi tevkifatı (stopajı/kesintisi) yapılmak suretiyle bordro üzerinde gösterilerek vergilendirilmekte ise de, bir kısım işverenlerin Gelir Vergisi Kanunu (GVK) 94. Maddede sayılan tevkifat yapmakla yükümlü kişi ve kurumlardan olmaması sebebiyle (kazancı basit usulde tespit olunanlar vb.) ücret ödemeleri sırasında gelir vergisi tevkifatı yapılmamaktadır.
Bu şekilde elde edilen ücret gelirleri ise tevkifata tabi tutulmamış ücret geliri olmakta ve GVK 23. Maddesinde yer alan asgari ücret tutarındaki gelir vergisi istisnası sebebiyle, tutarı asgari ücretin yıllık net tutarını aşan tevkifata tabi tutulmamış ücretlerin, ücretliler tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
2024 takvim yılında geçerli olan asgari ücretin aylık net tutarı 17.002,12 TL olup yıllık net asgari ücret tutarı ise 204.025,44 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu sebeple; elde ettiği tevkifatsız ücretlerinin yıllık tutarı 204.025,44 TL’yi aşmayan ücretlilerin beyanname verme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu tutarın aşılması halinde ise elde edilen tevkifatsız ücret geliri, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Beyan edilecek bu ücret geliri için asgari ücret tutarındaki gelir vergisi istisnasından beyanname üzerinde faydalanılabilecek olup beyan edilen ücret üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, asgari ücrete isabet eden yıllık gelir vergisi mahsup edilebilecektir.
Tek İşverenden Elde Edilen Tevkifatlı Ücretler
2024 takvim yılında tek bir işverenin yanında çalışılması karşılığında elde edilen ve ücret ödemeleri sırasında gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmuş ücret gelirinin tutarı 3.000.000 TL’yi aşmayan ücretliler, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyeceklerdir. Ücret ödemeleri sırasında işverenleri tarafından yapılmış olan gelir vergisi kesintileri nihai vergileme olacaktır.
Tek işverenden elde ettiği gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmuş ücret tutarı 3.000.000 TL’yi aşan ücretliler ise elde ettiği ücretlerini ayrıca yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edecekler, beyanname üzerinde hesaplanan gelir vergisinden, işverenler tarafından ücret ödemeleri sırasında kendilerinden kesilen gelir vergilerini mahsup edeceklerdir.
Örnek: 1- 2024 takvim yılında tek bir işverenin yanında çalışılması karşılığında elde edilen ücretin aylık gelir vergisi matrahının 90.000 TL olması durumunda; elde edilen ücretin yıllık gelir vergisi matrahı (90.000 TL × 12 ay = 1.080.000 TL), 3.000.000 TL’yi aşmadığından yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeyecektir.
Örnek: 2- 2024 takvim yılında tek bir işverenin yanında çalışılması karşılığında elde edilen ücretin aylık gelir vergisi matrahının 300.000 TL olması durumunda; elde edilen ücretin yıllık gelir vergisi matrahı (300.000 TL × 12 ay = 3.600.000 TL), 3.000.000 TL’yi aştığından yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Beyan edilecek ücret tutarı üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden ise ücret ödemeleri sırasında tevkif edilen gelir vergileri mahsup edilebilecektir.
Birden Fazla İşverenden Elde Edilen Tevkifatlı Ücretler
2024 takvim yılında gerek aynı anda birden fazla işverenin yanında çalışılsın gerekse de yılın belli döneminde bir işverenin kalan dönemlerinde ise başkaca işverenlerin yanında çalışılsın, elde edilen ücret gelirleri “birden fazla işverenden elde edilen ücret” olarak kabul edilmektedir.
Birden fazla işverenden elde edilmiş ve tevkifata tabi tutulmuş ücret gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceğinin hesabında, birinci işverenden elde edilen ücretin hangisi olacağına ücretlilerin kendisi karar verecektir.
2024 takvim yılında birden fazla işverenden elde edilen ve her biri gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmuş ücretlerde; birinci işverenden elde edilen ücretin haricindeki diğer tüm işverenlerden elde edilen ücretlerin toplamı 230.000 TL’yi aşıyorsa, tüm işverenlerden elde edilen ücretler yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Birinci işverenden sonraki ücretlerin toplamı 230.000 TL’yi aşmamasına rağmen tüm işverenlerden elde edilen ücretlerin toplamı eğer ki 3.000.000 TL’yi aşıyorsa, tüm işverenlerden elde edilen ücretlerin tamamı yine beyan edilmek zorundadır.
Örnek: 3- 2024 takvim yılında üç farklı işverenin yanında çalışılması karşılığında elde edilen ücretlerin yıllık gelir vergisi matrahları 175.000 TL, 50.000 TL ve 1.000.000 TL’dir. Birinci işverenden elde edilen ücretin 1.000.000 TL olduğu durumda, birden sonraki işverenlerden elde edilen ücretlerin toplamı (175.000 TL + 50.000 TL = 225.000 TL) 230.000 TL’yi aşmadığından ve aynı zamanda tüm işverenlerden elde edilen ücretlerin toplamı (175.000 TL + 50.000 TL + 1.000.000 TL = 1.225.000 TL) 3.000.000 TL’yi aşmadığından, elde edilen ücretlerin hiçbiri yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeyecektir.
Örnek: 4- 2024 takvim yılında iki farklı işverenin yanında çalışılması karşılığında elde edilen ücretlerin yıllık gelir vergisi matrahları 250.000 TL 400.000 TL’dir. Birinci işverenden elde edilen ücretin 400.000 TL olduğu durumda, birden sonraki işverenden elde edilen ücretin (250.000 TL) 230.000 TL’yi aşması sebebiyle birinci işverenden elde edilen ücret geliri de dahil tüm ücret gelirleri (650.000 TL) yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Beyan edilecek ücret tutarı üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden ise ücret ödemeleri sırasında tevkif edilen gelir vergileri mahsup edilebilecektir.
Örnek: 5- 2024 takvim yılında dört farklı işverenin yanında çalışılması karşılığında elde edilen ücretlerin yıllık gelir vergisi matrahları 70.000 TL, 2.900.000 TL, 10.000 TL ve 130.000 TL’dir. Birinci işverenden elde edilen ücretin 2.900.000 TL olduğu durumda, birden sonraki işverenlerden elde edilen ücretlerin toplamı (70.000 TL + 10.000 TL + 130.000 TL = 210.000 TL) 230.000 TL’yi aşmasa da tüm işverenlerden elde edilen ücretlerin toplamı (70.000 TL + 2.900.000 + 10.000 TL + 130.000 TL = 3.110.000 TL) 3.000.000 TL’yi aştığından, birinci işverenden elde edilen ücret geliri de dahil tüm ücret gelirleri (3.110.000 TL) yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Beyan edilecek ücret üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden ise her bir ücret ödemesi sırasında tevkif edilen gelir vergileri mahsup edilebilecektir.